Form khảo sát Form khảo sát Form khảo sát
Banner chinh 2023 -1 Banner chinh 2023 -2 Banner chinh 2023 -3
Tổng quan về bệnh hen

Hen phế quản: Nguyên nhân, triệu chứng, chẩn đoán và điều trị


Mục lục bài viết (Ẩn)

  1. HEN PHẾ QUẢN (HEN SUYỄN) LÀ GÌ?
  2. HEN PHẾ QUẢN (HEN SUYỄN) CÓ THỂ ĐIỀU TRỊ KHỎI DỨT ĐIỂM KHÔNG? THẾ NÀO LÀ KIỂM SOÁT HEN HOÀN TOÀN?
  3. NGUYÊN NHÂN GÂY RA HEN PHẾ QUẢN (HEN SUYỄN) THEO TÂY Y
  4. NGUYÊN NHÂN SINH HEN PHẾ QUẢN (HEN SUYỄN) THEO Y HỌC CỔ TRUYỀN
  5. TRIỆU CHỨNG CỦA HEN PHẾ QUẢN
  6. AI CÓ NGUY CƠ MẮC HEN PHẾ QUẢN?
  7. ĐIỀU TRỊ HEN PHẾ QUẢN
  8.    1. Điều trị cơn hen phế quản cấp tính
  9.    2. Điều trị dự phòng
  10.    3. Thuốc Đông y điều trị hen phế quản
  11. PHÒNG NGỪA BỆNH HEN PHẾ QUẢN NHƯ THẾ NÀO?

Hen phế quản là danh từ bệnh học của y học hiện đại. Một số tác giả cho rằng hen phế quản không phải là một bệnh mà là một hội chứng vì không bao giờ xác định được nguyên nhân chính xác cùng với các giải phẫu bệnh lý không đặc hiệu (Godard, P. 1996). Phần lớn các tác giả coi hen phế quản có đặc điểm bệnh lý là sức cản đối với lưu lượng khí trong cây khí phế quản dao động trong các thời kỳ ngắn (Crofton, J. 1989, Fraser – Paré 1991). Với lịch sử hàng nghìn năm, Đông y cũng có những góc nhìn khác biệt về hen phế quản. Hen suyễn là cách gọi thường gặp trong Đông y.

 

HEN PHẾ QUẢN (HEN SUYỄN) LÀ GÌ?

 

Theo định nghĩa của GINA (Tổ chức hen toàn cầu), hen phế quản còn gọi là hen suyễn hay bệnh suyễn là bệnh lý viêm mạn tính của phế quản trong đó có sự tham gia của nhiều tế bào và thành phần tế bào.

 

Cơ chế sinh lý học của bệnh hen phế quản rất phức tạp, về cơ bản có thể mô tả bởi 3 cơ chế: viêm mạn tính đường thở, tăng đáp ứng đường thở; giới hạn luồng khí thở (thì thở ra), cụ thể:

 

- Viêm mạn tính đường thở là tình trạng thường xuyên của phế quản ngay cả khi hen phế quản ở người bệnh đã được kiểm soát. Tổn thương mạn tính không thể điều trị khỏi hoàn toàn chính là yếu tố chính khiến hen phế quản có thể tái phát sau nhiều năm khi sức đề kháng của người bệnh giảm và thường xuyên phải tiếp xúc với các yếu tố gây khởi phát hen có trong môi trường.

 

- Tăng đáp ứng đường thở khi tiếp xúc với các yếu tố khởi phát (dị nguyên, nhiễm khuẩn hô hấp, hít thuốc lá thụ động, ô nhiễm không khí, thay đổi thời tiết, gắng sức, tâm lý) thì cơ trơn đường thở bị co thắt, tăng tiết nhầy, phù nề niêm mạc đường thở.

 

- Giới hạn luồng khí là tình trạng diễn ra khi đường thở tăng đáp ứng, đường thở ở người mắc hen phế quản luôn trong tình trạng viêm thì lòng phế quản vốn dĩ đã bị thu hẹp so với người bình thường, nếu có kèm theo tình trạng co thắt và tiết nhầy, phù nề niêm mạc thì luồng khí thở ra bị hạn chế, biểu hiện thành các triệu chứng ho, khò khè, khó thở, nặng ngực. Đây là những triệu chứng điển hình của một cơn hen cấp tính.

 

HEN PHẾ QUẢN (HEN SUYỄN) CÓ THỂ ĐIỀU TRỊ KHỎI DỨT ĐIỂM KHÔNG? THẾ NÀO LÀ KIỂM SOÁT HEN HOÀN TOÀN?

 

Hen phế quản có 2 đặc tính then chốt: bệnh sử các triệu chứng hô hấp (cơn hen cấp tính) biến đổi theo thời gian và cường độ (mức độ nặng nhẹ khác nhau theo thời gian), và sự giới hạn luồng khí thở ra có thể thay đổi.

 

Giữa các cơn hen cấp tính thì bệnh nhân hen phế quản có thể cảm thấy bình thường, khỏe mạnh như một người không bệnh tật. Đây cũng chính là lý do khiến nhiều người bệnh nghĩ rằng mình đã khỏi bệnh và không cần điều trị dự phòng, chỉ cần khi nào lên cơn khó thở thì dùng thuốc là được. Sai lầm này đang để lại nhiều hệ lụy đáng tiếc.

 

Người bệnh khi mắc hen phế quản thì điều đầu tiên cần nhớ chính là viêm đường thở là MẠN TÍNH (kể cả khi không có triệu chứng thì đường thở vẫn bị viêm) nên việc điều trị hen phế quản là “mạn tính”, nghĩa là cũng cần nhiều thời gian và một điều kém may mắn là cho đến nay chưa có loại thuốc nào chữa trị dứt điểm bệnh hen/suyễn hoàn toàn mà chỉ giúp kiểm soát bệnh này mà thôi. Vậy nên nếu có ai đó mách cho bạn phương thuốc có thể chữa khỏi dứt điểm hen phế quản, bạn hãy hỏi người đó những kiến thức cơ bản về bệnh hen phế quản, chắc chắn câu trả lời của họ có thể làm bạn phải bật cười đó.

 

Quay lại vấn đề hen phế quản không thể chữa khỏi hoàn toàn, vậy câu hỏi tiếp theo sẽ là, hen có thể kiểm soát được không? Chẳng lẽ tôi phải khổ sở vì hen phế quản suốt đời?

 

Câu trả lời cho bạn đây: HEN PHẾ QUẢN HOÀN TOÀN CÓ THỂ KIỂM SOÁT ĐƯỢC.

 

Khi kiểm soát bệnh hen phế quản tốt nghĩa là:

 

- Không có triệu chứng hen phế quản vào ban ngày.

- Không thức giấc vào ban đêm do hen phế quản; đặc biệt là thời điểm nửa đêm về sáng.

- Biết cách tự xử trí cơn hen phế quản cấp tính, không phải đi cấp cứu, bệnh viện vì khi lên các cơn cấp tính.

- Hoạt động thể lực và gắng sức bình thường, trẻ em không phải nghỉ học vì hen phế quản, người lớn không phải nghỉ làm vì hen phế quản.

- Chức năng phổi của người bệnh trở về bình thường. 

 

Khi hen được kiểm soát người bệnh có cuộc sống như người bình thường nhưng để đạt được điều đó, người bệnh phải được điều trị DỰ PHÒNG. Nhưng thực tế hiện nay cho thấy, không phải người bệnh nào cũng có đủ kiến thức về bệnh và quan tâm đúng mức đến việc điều trị và dự phòng hen phế quản. Đó là nguyên nhân chính dẫn tới trung bình có 3000 người tử vong mỗi năm do hen phế quản. Con số này đang tăng nhanh và chỉ đứng sau số tử vong do ung thư, vượt lên trên các bệnh về tim mạch. Thành phố Hồ Chí Minh được coi là "Thủ Đô" của bệnh hen phế quản tại Châu Á khi trung bình cứ 10 trẻ thì có 3 trẻ mắc căn bệnh mạn tính này. Hen phế quản là nguyên nhân khiến 25% bệnh nhân phải nhập viện, 42% trẻ nghỉ học, 29% người lớn nghỉ làm. Chi phí cho bệnh hen phế quản theo một thống kê cho thấy hiện bằng cả hai căn bệnh thế kỷ là LAO và HIV/AIDS cộng lại.

 

Hen vẫn đang tồn tại trong cộng đồng và tàn phá sức khỏe của người bệnh từng giây từng phút. Cần làm gì để hen không “giết người” và gây những ảnh hưởng tiêu cực tới chất lượng sống của người bệnh? Cùng tìm hiểu thêm những kiến thức về hen phế quản: Nguyên nhân, triệu chứng, chẩn đoán và điều trị trong những nội dung tiếp theo.

 

NGUYÊN NHÂN GÂY RA HEN PHẾ QUẢN (HEN SUYỄN) THEO TÂY Y

 

Nguyên nhân gây ra hen phế quản có thể là kết quả của sự phối hợp nhiều yếu tố nguy cơ, gồm yếu tố bản thân và yếu tố môi trường, cụ thể:

- Ô nhiễm không khí: khói bụi, cháy rừng, than củi, ozon,…. Một số hóa chất lẫn trong không khí cũng có thể là nguyên nhân gây bệnh hen phế quản. Những người mẫn cảm với xà bông, mùi nước hoa, mùi xăng hoặc sơn cũng có thể mắc bệnh hen phế quản.

- Các rối loạn hô hấp thường gặp như viêm họng, đau họng, cúm, viêm xoang và viêm phổi nếu không được điều trị sớm có thể trở thành nguyên nhân gây viêm phế quản. Ở trẻ nhỏ, các rối loạn hô hấp trên là nguyên nhân phổ biến gây bệnh hen phế quản ở trẻ.

- Thời tiết thay đổi đột ngột, đặc biệt là không khí lạnh và gió khô cũng có thể gây bệnh hen.

- Thể hiện cảm xúc như cười lớn, phấn khích, sợ hãi, khóc, tức giận hoặc la hét, bạn sẽ cảm thấy hơi thở thay đổi, kể cả nếu bạn là người không bị bệnh.

- Tập thể dục trong không khí lạnh, ô nhiễm, tập quá sức có thể là nguyên nhân gây hen phế quản.

- Tác nhân dị ứng thông thường dẫn đến bệnh hen phế quản bao gồm gián, nhện, phấn hoa, các loài gặm nhấm và nấm mốc.

- Nếu bạn nuôi thú cưng, bạn cần giữ chúng sạch sẽ vì lông động vật đã được chứng minh có thể trở thành một trong những nguyên nhân gây bệnh hen phế quản.

- Một số loại thuốc như aspirin và các thuốc chẹn beta là nguyên nhân gây bệnh hen.

Không phải tất cả những người bị hen phế quản đều bị phản ứng với cùng một tác nhân, hay nói cách khác tác nhân đối với người này nhưng chưa chắc đã phải là tác nhân của người khác.

 

NGUYÊN NHÂN SINH HEN PHẾ QUẢN (HEN SUYỄN) THEO Y HỌC CỔ TRUYỀN

 

Trong y học cổ truyền phương Đông, từ những y văn cổ kinh điển như “Hoàng đế - Nội kinh” thế kỷ thứ V-III trước CN đã đề cập tới một tình trạng bệnh lý có các biểu hiện trên lâm sàng như khó thở, khó thở từng cơn, khi thở thì gấp gáp, hơi đưa lên thì nhiều, hơi đưa xuống thì ít (gọi là suyễn), khi thở còn phát ra tiếng cò cử ở trong cổ họng. Y học cổ truyền phương Đông mô tả chứng bệnh này trong danh từ “háo suyễn”. Háo suyễn là chứng bệnh có những biểu hiện lâm sàng rất gần với hen phế quản của y học hiện đại.

 

Nguyên nhân sinh hen phế quản (chứng háo suyễn) dưới góc độ của Đông y đã được nhiều y giả đời xưa bàn đến qua các y văn của mình.

 

Trích sách “Thánh tế phương” từ thế kỷ XII-XIII: “thở ra là theo dương mà ra nên khí đưa lên. Thở vào là theo âm mà vào nên khí giáng xuống. Một lần lên, một lần xuống thì âm dương điều hoà. Khi bị bệnh sẽ làm khí nghịch lên, không giáng xuống được mà sinh ra háo suyễn”.

 

Lưu Hà Gian - một danh y Trung Quốc trong “Hà gian lục thư” thì cho rằng “Lấy sự tương đối của âm dương mà nói, giữa hình và khí thì hình là âm, khí là dương. Giữa hàn và nhiệt thì hàn là âm, nhiệt là dương. Giữa thăng và giáng thì thăng là dương, giáng là âm. Trong háo suyễn có sự rối loạn cân bằng âm dương - rối loạn thăng giáng khí”.

 

Theo Chu Đan Khê: “Háo suyễn chủ yếu là do đàm”.

 

Từ những đàm luận trong  các y văn của y học cổ truyền với thực tế lâm sàng, những người hành y đã khái quát lại nguyên nhân gây ra hen phế quản dưới 2 góc độ sau:

 

- Nguyên nhân thứ nhất: Ngoại tà xâm nhập thường do thời tiết khí hậu thất thường, lục khí sẽ biến thành lục dâm, xâm nhập vào cơ thể mà gây bệnh. Trong đó, những yếu tố ngoại tà đưa đến chứng háo suyễn hay gặp nhất là phong hàn thấp và phong nhiệt thấp. Đây cũng giống góc nhìn của y học hiện đại: những bệnh nhân mắc bệnh hen phế quản rất nhạy cảm với sự thay đổi thời tiết khí hậu, nó thường là những nguyên nhân khởi phát hay làm bùng nổ những cơn cấp của hen phế quản.

 

- Nguyên nhân thứ hai do Phế - Thận – Tỳ hư nhược:

+ Tỳ hư mất đi sự kiện vận, tích thấp sinh đàm, dần dần tích luỹ từ trung tiêu mà đưa lên phế, làm phế trướng mãn và phế khí không tuyên thông, khó hạ giáng, làm hô hấp bị trở ngại mà phát thành suyễn. Tỳ hư sinh đàm, đàm dưới dạng nhầy, đục, đặc, do nôn, do khạc ra hay nghe thấy tiếng lọc xọc trong cổ, trong ngực khi ho, khi thở...

+  Phế - thận hư nhược: Tạng Phế có tác dụng  chủ trì, điều tiết khí của các tạng phủ toàn thân, tức là Phế thông qua hô hấp mà tham gia vào tác dụng điều hoà khí cơ và sự sinh thành của khí. Hô hấp bình thường ngoài dựa vào tạng phế khí túc giáng ra, còn yêu cầu quyền nhiếp nạp của thận. Thận chủ nạp khí, tạng thận có tác dụng hỗ trợ tạng phế khí hít khí và giáng khí. Một khi nguyên khí của tạng thận bị tổn thương, khí mất đi sự nhiếp nạp, thì thở vào không về tới gốc, khí nghịch dồn lên mà thành suyễn.

 

TRIỆU CHỨNG CỦA HEN PHẾ QUẢN

 

Khi nói về triệu chứng của hen phế quản là nhắc tới các triệu chứng khi xuất hiện khi lên cơn hen cấp tính. Sau đây là 4 triệu chứng thường thấy nhất ở bệnh nhân hen phế quản khi lên cơn hen cấp tính:

- Khò khè: tiếng rít thường nghe được khi thở ra. Đây cũng chính là triệu chứng điển hình của hen phế quản ở trẻ. Tùy vào diễn tiến bệnh sử ở trẻ và kết quả thăm khám, xét nghiệm mà bác sĩ sẽ kết luận bệnh.

- Ho có thể kéo dài và thường hay xảy ra. Ho cũng là dấu hiệu báo hiệu tình trạng tăng nặng của cơn hen ban đêm. Ho rất dễ bị nhầm lẫn với những bệnh khác. Đặc biệt ở Việt Nam, một số bệnh nhân bị ho do hen phế quản nhưng lại bị chuẩn đoán nhầm là viêm phế quản, viêm họng hay thậm chí bị chuẩn đoán là ho lao.

- Nặng ngực: người bệnh có thể cảm thấy giống như lồng ngực bị thít chặt lại.

- Khó thở, thở nhanh, ngắn và khó khăn, đặc biệt là khi thở ra.

 

Có phải cứ đầy đủ 4 triệu chứng điển hình trên thì chắc chắn đã mắc hen phế quản. Câu trả lời là KHÔNG. Các triệu chứng của hen phế quản biểu hiện khác nhau ở mỗi người và trên cùng một người cũng biểu hiện khác nhau tùy theo từng thời điểm. Khi có nhiều hơn 1 triệu chứng và thời điểm xuất hiện các triệu chứng này thuộc các trường hợp sau thì bạn nên đi khám để được chẩn đoán chính xác bệnh:

 

- Có nhiều hơn một triệu chứng điển hình hen phế quản

- Triệu chứng xảy ra thay đổi theo thời gian và cường độ

- Triệu chứng thường nặng hơn về đêm hoặc lúc thức giấc

- Triệu chứng thường xuất hiện và trở nặng khi nhiễm vi rút.

- Xảy ra khi gắng sức, cười, khóc hay tiếp xúc với khói thuốc lá, không khí lạnh, thú nuôi....

- Tiền sử dị ứng

- Tiền sử gia đình có người bị hen dị ứng

- Đáp ứng với thuốc điều trị hen

 

Ngoài ra người bệnh cần lưu ý một thể hen đặc biệt: Hen phế quản chỉ có ho là triệu chứng duy nhất (hen phế quản dạng ho).

 

Việc chẩn đoán bệnh hen phế quản dạng ho không phải là điều dễ dàng bởi biểu hiện hen phế quản ở đối tượng bệnh nhân này chỉ có một triệu chứng duy nhất là ho mạn tính. Nếu xuất hiện tình trạng ho liên tục trong 8 tuần mà không rõ nguyên nhân, bạn nên đến gặp bác sĩ để được kiểm tra và chẩn đoán bệnh một cách chính xác.

 

AI CÓ NGUY CƠ MẮC HEN PHẾ QUẢN?

 

Bạn đang xuất hiện các triệu chứng của hen nhưng vẫn còn băn khoăn với câu hỏi, tôi có tiếp xúc với yếu tố nguy cơ nào đâu mà mắc hen phế quản? Thì bạn nên tham khảo nội dung sau. Dưới đây là những đối tượng nguy cơ cao có thể mắc hen phế quản:

 

 (1) Có tiền sử gia đình mắc hen (nếu một đứa trẻ sinh ra trong một gia đình có ba và mẹ không bị hen phế quản thì nguy cơ bị hen của trẻ thấp (khoảng 10%), nguy cơ đó sẽ tăng lên 25% nếu có một trong 2 người ba hoặc mẹ bị hen và tăng lên 50% nếu cả ba lẫn mẹ bị hen)

 

(2) Có sẵn cơ địa dị ứng (những người bị chàm, mề đay, viêm mũi dị ứng hay mắc các bệnh dị ứng khác).

 

(3) Trạng nhiễm khuẩn đường hô hấp tái đi tái lại có thể gây ra tình trạng viêm mạn tính đường thở. Nếu có sẵn cơ địa dị ứng thì có thể dẫn tới nguy cơ mắc hen phế quản.

 

Ngoài ra, những người sống và làm việc trong môi trường ô nhiễm nhiều khói bụi và hóa chất  như giáo viên, công nhân xây dựng, người khai thác khoáng sản,... cũng rất dễ trở thành đối tượng của bệnh hen phế quản.

 

ĐIỀU TRỊ HEN PHẾ QUẢN

 

Bạn cho rằng khi đi tiêm một mũi thuốc gì đó, vài tháng không thấy cơn hen phế quản xuất hiện là mình đã khỏi bệnh hen phế quản?

Bạn nghĩ rằng chỉ cần dùng thuốc xịt, uống mỗi khi khó thở là đang điều trị bệnh?

Bạn nghĩ rằng bệnh hen sẽ chữa khỏi hoàn toàn? Bạn tin vào những thông tin như "CAM KẾT KHỎI HOÀN TOÀN, HOÀN TIỀN KHÔNG HẾT BỆNH" sau khi điều trị?

Nếu câu trả lời cho ba câu trên là đúng thì có nghĩa bạn đang hiểu sai hoàn toàn về BẢN CHẤT của căn bệnh hen phế quản và bạn vẫn chưa đủ những kiến thức về điều trị căn bệnh này.

Có thể bạn không phải bác sĩ, nhưng ít nhất bạn cũng nên biết những kiến thức cơ bản về căn bệnh này để biết hàng ngày, hàng giờ mình đang phải đối mặt với căn bệnh mạn tính phiền toái nào.

Xin nhắc lại một lần nữa về bản chất của bệnh hen: Hen phế quản là tình trạng viêm mạn tính đường thở làm đường thở hẹp lại gây tắc nghẽn luồng không khí vào và ra khỏi phổi. Vì viêm là mạn tính nói đến bệnh hen phế quản là nói đến quá trình bệnh lâu dài. Trên nền viêm mạn tính ấy, tức là trên nền bệnh hen mạn tính ấy, thỉnh thoảng khi cơ thể tiếp xúc một yếu tố gây kích phát cơn hen cấp tính có trong môi trường, tình trạng viêm đường thở nặng hơn, tình trạng co thắt đường thở nhiều hơn làm đường thở hẹp nhiều hơn nữa, gây tắc nghẽn nặng hơn nữa, lúc đó sẽ đi vào cơn hen cấp tính. Như vậy người bệnh phải nhận thức được rằng: bệnh hen đóng vai trò là một nền viêm dai dằng bên dưới, còn cơn hen đóng vai trò như một biến cố cấp tính xuất hiện trên nền bệnh mạn tính đó.

 

Như vậy, để điều trị hen phế quản, ngoài hạn chế tiếp xúc với dị nguyên cần giải quyết được hai vấn đề:

- Điều trị cắt cơn hen cấp tính

- Điều trị dự phòng làm giảm tình trạng viêm vốn có của đường thở, khi tình trạng viêm của đường thở được kiểm soát thì dù có gặp các yếu tố thuận lợi cơn hen cũng sẽ không xuất hiện.

 

1. Điều trị cơn hen phế quản cấp tính

 

Ngay khi xuất hiện các dấu hiệu đầu tiên của cơn hen cấp tính, việc cần làm đầu tiên là tránh xa (nếu có thể được) những yếu tố làm cơn hen xuất hiện.

Tiếp theo là sử dụng thuốc cắt cơn tùy theo mức độ cơn hen cấp tính.

Nếu cơn hen phế quản nhẹ hoặc vừa (các triệu chứng chỉ có khi hoạt động, khi gắng sức) cần dùng ngay thuốc giãn phế quản tác dụng nhanh (phổ biến nhất là Salbutamol dạng hít, xịt):

- Xịt họng 1-2 nhát

Nếu bệnh nhân hen phế quản không thể tự sử dụng đúng cách bình xịt được thường là trẻ em, người lớn tuổi thì phải dùng buồng đệm, hay sử dụng máy phun khí cho trẻ.

Tiếp theo nới lỏng quần áo và ngồi yên trong một giờ và theo dõi xem người bệnh có dễ thở hơn không? Trẻ có giảm khò khè? Có giảm ho? Có bớt nặng ngực không?

- 20 phút sau, nếu vẫn không giảm thì lặp lại lần 2 (2 nhát/lần) liều xịt thuốc giãn phế quản.

- 20 phút vẫn không giảm thì xử trí như cơn hen phế quản nặng.

 

Nếu cơn hen phế quản nặng (các triệu chứng không giảm hoặc nặng hơn sau khi hít thuốc dãn phế quản, người bệnh khó thở cả khi nghỉ ngơi, không thể nói hết câu) cần gọi điện ngay cho bác sĩ hoặc đưa người bệnh đi đến bệnh viện ngay lập tức, trong khi di chuyển người bệnh đi cấp cứu vẫn tiếp tục xịt 2 liều thuốc giãn phế quản và uống 1 liều thuốc corticoid.

Nếu cơn hen phế quản là rất nặng (tím môi, lú lẫn, tháo mồ hôi, không thể đứng, không thể nói) cần gọi ngay cấp cứu, uống ngay corticoid + xịt 2 liều thuốc giãn phế quản tác dụng nhanh.

 

- Một số thuốc cắt cơn hen phế quản cấp tính thường dùng hiện nay:

+ Biệt dược Ventolin (salbutamol)

+ Berotec (fenoterol)

+ Bricanyl (terbutalin)

 

Bệnh nhân tuyệt đối không nên lạm dụng thuốc cắt cơn hen phế quản cấp tính. Trong trường hợp có cơn hen phế quản nhiều lần trong một tuần có nghĩa là bệnh hen chưa được kiểm soát, khi đó nên đến bác sĩ chuyên khoa để được khám, tư vấn và chỉnh liều thuốc điều trị duy trì phù hợp.

 

Bạn có thể đánh giá mức độ kiểm soát hen qua bảng đánh giá sau:

- Người lớn: https://www.benhhen.vn/form-khao-sat-3.html

- Trẻ em: https://www.benhhen.vn/form-khao-sat-2.html

 

2. Điều trị dự phòng

 

Điều trị dự phòng hen phế quản là chìa khóa giúp cơn hen cấp tính không tái đi tái lại.

Thuốc điều trị dự phòng hen phế quản là các thuốc dùng dài hạn giúp dự phòng các triệu chứng hen bằng cách kiểm soát tình trạng co thắt đường dẫn khí hoặc làm giảm viêm đường dẫn khí hoặc cả hai.

 

- Các thuốc dự phòng hen phế quản bao gồm corticosteroid dạng hít, các thuốc giãn đường dẫn khí (thuốc đồng vận beta 2) tác dụng kéo dài, các kháng thụ thể leukotrien, theophylin, tiotropium,…

 

- Một số thuốc thường dùng hiện nay:

+ Seretide Evohaler: phối hợp của salmeterol và fluticasone

+ Symbicort Turbuhaler: phối hợp của formoterol và budesonide

+ Singulair viên uống/nhai: chứa montelukast

+ Pulmicort: chứa budesonide

 

Khi điều trị dự phòng kiểm soát hen theo Tây y cần phải tuẩn thủ thời gian điều trị dự phòng liên tục theo sự hướng dẫn của bác sĩ, tái khám trong 1 - 3 tháng sau khi bắt đầu điều trị hen phế quản và 3 - 12 tháng sau đó, sau mỗi đợt kịch phát của hen phế quản cấp tính cần được tái khám kiểm tra việc điều trị dự phòng.Thông thường việc giảm bậc điều trị hen phế quản phải cách mỗi 2 - 3 tháng, với những bệnh nhân mắc hen bậc 3, 4 và COPD việc điều trị dự phòng gần như là thường xuyên từ năm này sang năm khác. Trong suốt quá trình điều trị hen phế quản cần có sự theo dõi của bác sĩ để hạn chế mức thấp nhất ảnh hưởng của tác dụng phụ khi sử dụng kéo dài tân dược và xu hướng nặng lên của bệnh theo thời gian (nhờn thuốc).

 

3. Thuốc Đông y điều trị hen phế quản

 

Điều trị bệnh hen phế quản bằng thuốc Đông y không chỉ là làm giảm triệu chứng của bệnh (các cơn hen cấp tính), đó còn là kết quả quá trình cân bằng giữa các tạng phủ, nâng cao sức đề kháng, phòng chống tái phát hiệu quả.

 

Một số bài thuốc đông y cổ phương hiện nay có hiệu quả cao trong điều trị hen là: “Nhị trần thang hợp tam tử thang gia giảm”, “Tiểu thanh long”, “Tiền hồ thang gia vị”… Trong đó nổi bật nhất là bài thuốc “Tiểu thanh long thang” có lịch sử lâu đời được ứng dụng nhiều trong lâm sàng điều trị. Trên thị trường đã có thuốc hen P/H – thuốc thảo dược được bào chế từ bài thuốc này.

 

Thuốc hen P/H là thuốc thảo dược duy nhất trên thị trường đã được Bộ Y tế cấp phép là thuốc điều trị hen phế quản, viêm phế quản co thắt, viêm phế quản mạn tính, COPD (không phải thực phẩm chức năng). Thuốc được bào chế dựa theo bài thuốc 1500 tuổi “Tiểu thanh long thang” của Trương Trọng Cảnh; được bào chế trên dây truyền hiện đại đạt tiêu chuẩn của tổ chức Y tế thế giới GMP – WHO cho hiệu quả cao trong điều trị dự phòng hen phế quản bởi thuốc giải quyết được 3 vấn đề được xem là cốt lõi của bệnh hen:

 

- Giảm ho, tiêu đờm giúp thông thoáng phế quản: Trong thành phần của thuốc hen P/H có sự phối hợp của ba vị thuốc can khương, tế tân và bán hạ tác động trực tiếp tới tạng Tỳ giúp tiêu trừ đàm thấp (dịch nhầy) và phục hồi công năng tạng Phế giúp khử đờm và tống xuất ra ngoài. Kết hợp thêm Quế chi và Ma hoàng có tác dụng như các thuốc chống co thắt giúp giãn phế quản, tạo thông thoáng để dịch nhầy có thể tống xuất ra ngoài tốt hơn, mức độ trầm trọng của cơn hen cấp giảm dần theo thời gian.

 

- Hết co thắt, tiêu viêm, phục hồi phế quản bị tổn thương: Thuốc hen P/H có sự phối hợp của các vị thuốc bạch thược, cam thảo, quế chi, tế tân có tác dụng giúp tiêu viêm, tạo lớp lá chắn bảo vệ niêm mạc phế quản, giúp tình trạng viêm hạn chế tái phát, phục hồi lại sức đàn hồi của phế nang, phục hồi chức năng của phế quản bị tổn thương, làm cho bệnh nhân không còn gặp phải các đợt kịch phát nghiêm trọng.

 

- Tăng sức đề kháng, ngăn ngừa tái phát đợt cấp: Thuốc hen P/H tập chung vào điều hòa - phục hồi - nâng cao công năng của ba tạng Tỳ - Phế - Thận nên giúp cho các tạng phủ hoạt động hài hòa, sức miễn dịch và khả năng giải dị ứng của người bệnh được nâng cao tổng thể.

 

Thuốc hen P/H được bào chế dưới dạng cao lỏng và viên hoàn vừa tiện dùng, vừa giữ đảm bảo được công năng của bài thuốc gốc. Dạng viên hoàn không chứa đường thường được sử dụng cho bệnh nhân tiểu đường. Sản phẩm này hiện đã được lưu hành rộng rãi tại hệ thống các nhà thuốc trên toàn quốc và được dùng tại chuyên khoa y học cổ truyền một số bệnh viện.

 

PHÒNG NGỪA BỆNH HEN PHẾ QUẢN NHƯ THẾ NÀO?

 

Ngoài việc điều trị bằng thuốc, các liệu pháp và phương pháp khác có thể được cân nhắc để giúp cải thiện việc kiểm soát hen phế quản, giảm thiểu tiến triển hen phế quản ở các đối tượng nguy cơ. Một số can thiệp không dùng thuốc cần xem xét như sau:

 

1. NGƯNG HÚT THUỐC LÁ hoặc phơi nhiễm khói thuốc lá trong môi trường, đặc biệt là trẻ em, trẻ sơ sinh.

2. TĂNG CƯỜNG CÁC HOẠT ĐỘNG THỂ CHẤT. Ngoài khuyến khích người bệnh tăng cường tập luyện và tham gia các hoạt động thể chất thì bác sỹ sẽ tư vấn về phòng ngừa khởi phát cơn hen do vận động một cách hợp lý. Hen phế quản không có nghĩa là không được tập thể dục mà cần tập luyện để nâng cao sức khỏe nhưng ở trong tầm kiểm soát của chuyên gia.

3. TRÁNH PHƠI NHIỄM NGHỀ NGHIỆP ở những đối tượng nguy cơ: xác định và loại bỏ các dị nguyên làm khởi phát cơn hen trong môi trường làm việc càng sớm càng tốt, đặc biệt là trong môi trường ô nhiễm khói bụi. Nếu mắc hen phế quản do nghề nghiệp thì việc thay đổi công việc là lựa chọn cần thiết để kiểm soát bệnh.

4. TRÁNH CÁC THUỐC CÓ THỂ LÀM HEN PHẾ QUẢN TRỞ NẶNG. Khi dùng thuốc điều trị các bệnh lý khác, người bệnh cần thông báo với bác sỹ về mức độ kiểm soát hen phế quản để chắc chắn rằng thuốc đang điều trị các bệnh lý đó không làm tăng nặng tình trạng hen phế quản hiện tại.

5. TRÁNH DỊ NGUYÊN TRONG NHÀ: giữ nhà cửa sạch sẽ, không nuôi thú vật, hạn chế dùng chất tẩy rửa. Nếu đã xác định được yếu tố dị nguyên làm khởi phát hen thì nên hạn chế tiếp xúc...

6. TẬP LUYỆN MỘT SỐ KỸ THUẬT THỞ: Bác sỹ sẽ hướng dẫn kỹ thuật thở đúng cách giúp người bệnh tăng cường chức năng phổi và hô hấp.

7. THỰC ĐƠN LÀNH MẠNH, DINH DƯỠNG HỢP LÝ: bệnh nhân nên có chế độ dinh dưỡng giàu rau quả để tăng cường sức đề kháng chung của cơ thể, chế độ dinh dưỡng không gây dị ứng.

8. GIẢM CÂN: Đưa việc kiểm soát cân nặng vào kế hoạch điều trị hen phế quản đối với bệnh nhân béo phì, đặc biệt là ở trẻ em.

9. TIÊM PHÒNG: Khuyến khích bệnh nhân tiêm phòng cúm và phế cầu hàng năm.

10. ĐỐI PHÓ VỚI CĂNG THẲNG, STRESS: bác sỹ khuyến khích bệnh nhân xác định mục đích và phương pháp ứng biến với stress cằng thẳng nếu nó làm tình trạng hen phế quản trở nặng.

11. Ô NHIỄM KHÔNG KHÍ.

 

Để lại SỐ ĐIỆN THOẠI , chúng tôi sẽ gọi điện tư vấn riêng cho bạn

Ban hang online
Tin tức liên quan
Form khảo sát Form khảo sát Form khảo sát