Nguyên nhân khiến hen phế quản trầm trọng hơn vào dịp Tết

Hít phải không khí lạnh, bụi mịn từ việc dọn dẹp nhà cửa, quên hoặc tự ý giảm liều thuốc điều trị… khiến triệu chứng hen phế quản dễ chuyển nặng dịp Tết.

Hen phế quản có nguy cơ cao tái phát vào dịp Tết (Ảnh minh họa: Benhhen.vn)

Thời tiết những ngày cận Tết rét đậm, độ ẩm không khí lúc cao lúc thấp, là điều kiện thuận lợi cho các bệnh lý hô hấp bùng phát, trong đó có hen phế quản. Theo các chuyên gia, một số yếu tố thuận lợi khiến người bệnh dễ bị khởi phát cơn hen cấp tính bao gồm:

Quên hoặc tự ý giảm liều thuốc

Dịp Tết, người bệnh hen phế quản bận rộn với công việc dọn dẹp nhà cửa, sắm sửa, hội họp gia đình... dễ dẫn đến quên duy trì sử dụng thuốc dự phòng hàng ngày hay quên mang theo thuốc cắt cơn bên người. Theo các chuyên gia, việc quên hay tự ý giảm liều thuốc điều trị dự phòng hen rất nguy hiểm, có thể khiến cơn hen dễ khởi phát nặng hơn, kém đáp ứng với thuốc, tăng số lần nhập viện, số ngày nằm viện kéo dài, phát sinh thêm chi phí. Chưa kể người bệnh nếu quên mang thuốc cắt cơn bên người có thể khiến cơn hen không được kiểm soát kịp thời, nguy hiểm tới tính mạng.

Hít phải bụi mịn khi dọn dẹp nhà cửa

Việc dọn dẹp nhà cửa đón Tết dễ phát sinh nhiều bụi trong nhà, có những loại bụi mịn không thể nhìn thấy bằng mắt thường. Dù trang bị khẩu trang, mũ áo, hay sử dụng máy hút bụi nhưng rất khó tránh hít phải các loại bụi này. Đây có thể là nguyên nhân khởi phát cơn hen cấp tính ở những bệnh nhân hen phế quản.

Ngoài ra, vào mùa lạnh, mọi người thường có xu hướng đóng kín cửa và ở trong nhà nhiều hơn. Không khí tù túng, kém lưu thông, tạo điều kiện cho các vi sinh vật, khói bụi tồn tại lâu hơn, dễ xâm nhập vào đường thở dẫn đến vấn đề về nhiễm trùng, kích ứng cơ quan hô hấp.

Thời tiết lạnh

Đường thở của người bệnh hen phế quản vốn đã viêm mạn tính,, thời tiết lạnh và hanh khô càng làm niêm mạc mũi và niêm mạc của đường thở dễ bị khô rát, kích ứng, khiến triệu chứng hen nặng lên. Thời tiết lạnh cũng khiến đường thở tạo ra một chất gọi là Histamine, gây hiện tượng thở khò khè, nhiều triệu chứng hen phế quản khác.

Mùa lạnh cũng là thời điểm dễ bị nhiễm trùng đường hô hấp. Các viêm nhiễm này ở bệnh nhân hen phế quản sẽ làm tăng tình trạng viêm mạn tính đường thở, kích ứng co thắt phế quản, tăng xuất tiết dịch nhầy, dẫn đến triệu chứng khó thở, tức nặng ngực tăng lên.

Khói từ hương nhang

Dịp lễ Tết, nhiều gia đình có thói quen thắp hương cả ngày, có thể gây ra nhiều tác động tiêu cực với sức khỏe, đặc biệt với người mắc hen phế quản nói riêng và những người mắc các bệnh phổi mạn tính nói chung. Khói từ cây nhang chứa nhiều chất độc hại như lưu huỳnh đioxit và cacbon monoxit, khi hít phải dễ làm khởi phát các cơn hen cấp tính ở người bệnh hen.

Cơn hen phế quản cấp tính đặc trưng bởi các triệu chứng: khó thở, thở khò khè, thở rít, tức nặng ngực, ho... "Trước khi cơn hen cấp xảy ra, bệnh nhân cần phải chú ý tới những dấu hiệu như ngứa họng, ngứa mũi, chảy nước mắt, tự nhiên húng hắng ho...", chuyên gia khuyến cáo.

Để ngăn ngừa cơn hen khởi phát dịp Tết, người bệnh hen phế quản nên uống đủ nước, rửa tay thường xuyên, tránh tiếp xúc với những người nghi ngờ mắc các bệnh lây truyền qua đường hô hấp; giữ môi trường sống sạch sẽ, thường xuyên vệ sinh nhà cửa, chăn ga gối đệm. Người bệnh cũng nên hạn chế ra đường khi trời lạnh, nồm ẩm, đặc biệt vào thời điểm sáng sớm và ban đêm. Trong trường hợp quan trọng buộc phải ra ngoài, người bệnh cố gắng trang bị đầy đủ khăn ấm, áo ấm, đặc biệt giữ ấm vùng mũi, cổ ngực để giảm nhẹ các triệu chứng cơn hen phế quản.

Đồng thời, bệnh nhân cần duy trì sử dụng thuốc điều trị dự phòng hen phế quản, luôn mang theo thuốc cắt cơn bên người, tái khám định kỳ đầy đủ. Mức độ của bệnh hen phế quản có thể thay đổi theo thời gian, vì thế việc đánh giá kết quả điều trị nhằm điều chỉnh phác đồ là cần thiết.