Viêm phế quản co thắt (viêm phế quản thể hen)

"Con gái tôi bị mắc bệnh viêm phế quản co thắt đã hơn 10 năm nay. Đây có phải là một triệu chứng của bệnh hen không? Bệnh nhân cần kiêng khem và tập thể dục theo hình thức nào?".

Trả lời:

Nguyên nhân của viêm phế quản co thắt (VPQCT) có thể là vi khuẩn, virus, ký sinh trùng, hóa chất, dị vật. Thời tiết thay đổi (quá lạnh hoặc quá nóng), điều kiện dinh dưỡng kém... là những yếu tố thuận lợi để bệnh phát triển.

Viêm phế quản co thắt là một thể bệnh của viêm phế quản, không phải là một triệu chứng của hen. Tuy nhhiên, với triệu chứng này, trẻ nhỏ khi vào viện nhiều khi không được phân định đâu là do VPQCT và đâu là do hen. Do vậy, nhiều khi phải nhờ vào kết quả điều trị để phân biệt. Nếu trẻ được điều trị bằng thuốc kháng sinh nhưng bệnh vẫn có xu hướng diễn biến kéo dài thì coi chừng bệnh nhi bị hen chứ không phải VPQCT.

Ở người lớn, việc phân biệt triệu chứng của VPQCT và hen phế quản có phần thuận lợi hơn do chúng ta có thể khai thác được một số triệu chứng có giá trị giúp cho chẩn đoán, ví dụ như người bệnh có những biểu hiện sau đây sẽ giúp thầy thuốc chẩn đoán hen phế quản: hay có ho hoặc nặng ngực về đêm, khó thở về đêm, có tiếng thở rít, tiếng cò cử.

Với cơn hen phế quản điển hình, khó thở thường xảy ra giống nhau trong những điều kiện giống nhau. Lúc đầu có thể có các triệu chứng báo trước như hắt hơi, ngứa mũi, sau đó xuất hiện cơn khó thở. Đầu tiên khó thở chậm, thở có tiếng rít, cò cử. Cơn hen thường kéo dài trong 10-15 phút, kết thúc sau một đợt ho khạc nhiều đờm trong, dính. Sau cơn hen bệnh nhân lại sinh hoạt như bình thường. Những điều kiện xuất hiện cơn khó thở (cơn hen) làm người bệnh chú ý như sau khi ăn (tôm, cá, ốc) hoặc tiếp xúc một loại chất gì đó (phấn hoa), hoặc sau khi gắng sức (làm việc nặng), sau khi dùng thuốc (aspirin).

Trường hợp con của bác thường xuất hiện khó thở, nhịp tim nhanh sau hoạt động gắng sức cũng có thể gặp trong hen, nhưng cũng có thể gặp trong các bệnh của hệ thống tim mạch. Như vậy để xác định, cần đưa cháu đến các cơ sở chuyên khoa để có chẩn đoán xác định. Sau đó, các thầy thuốc chuyên khoa sẽ có biện pháp điều trị thích hợp cho bệnh của cháu.
 

TS Trần Hoàng Thành, Sức Khỏe & Đời Sống